Infographic Template Galleries

Created with Fabric.js 1.4.5 Wrazliwość czytelników prasy na błędy frazeologiczne Wyniki badań Najpierw chcieliśmy sprawdzić czy ludzie są wrazliwi na błędy, które pojawiają się w tekstach medialnych. W tym celu poprosiliśmy ich o ocenę 9 nagłówków (7 błędnych i 2 poprawnych), zawierajacych związki frazeologiczne, pod kątem poprawności. Respondenci poprawnie wskazali równiez oba nagłówki w których nie ma błędu Ankietowani nie rozpoznali tylko jednego błędu frazeologicznego Uznajemy, ze badani odznaczają się wysoką wrazliwością na błedy frazeologiczne, poniewaz większośćw prawie wszystkich przypadkach poprawnie rozpoznała błąd. Respondenci poprawniewskazali siedem z ośmiubłędów frazeologicznych Wnioski te nie biorą pod uwagę rozkładu odpowiedzi. Czym innymjest bowiem sytuacja, w której zdecydowana większość respondentówwybiera poprawną odpowiedź, a czym innym rozkład poprawnych odpowiedzi w stosunku 50/50. W kolejnym etapie analizy weźmiemy pod uwagę zróznicowanie odpowiedzi ankietowanych. W mniej niz połowie przykładów (4z9)badani zdecydowanie opowiadali się zaktórąś z opcji (bazując na wynikach wyznaczyliśmy próg zdecydowania na około 70%. Z sytuacją taką mieliśmydo czynienia w pytaniach 10, 11, 13, 16 - tu wrazliwość na błędy była zdecydowanie największa. Jednak stwierdzając, ze wrazliwość ta jest ogólnie duza, nalezy wziąć pod uwagę, ze w 5 przypadkach, a wiec prawie w połowie, stosunekodpowiedzi błędnych do poprawnych(wychwycenie lub nie błędu frazeologicznego) zazwyczaj wynosił 50/50 lub 60/40. A zatem znacząca liczba przykładów wzbudziła w badanych istotne wątpliwości. Należy nieco przeformułować konkluzje: o ile generalnie rzecz biorąc wrażliwość na błędy frazeologiczne jest duża, to badani wyczuleni są przede wszystkim na najbardziej oczywiste błędy,natomiast mniej oczywiste przykłady wzbudzają w nich raczej niepewność niż przekonanie obłędzie. Możemy więc stwierdzić, ze wyczulenie na błędy frazeologiczne wśród czytelników tekstów prasowych jest duże, ale znacząco spada ono przy pewnych typach błędów. Zastanówmy się, jakie to typy. Zauważyć można, że respondenci są zdecydowani w przypadku istotnych strukturalnych przekształceń, jak na przykład połączenie dwóch członów różnych związków frazeologicznych (pytanie 16). Za wyraźny błąd można również uznać zastąpienie jednego ze słówzwiązku frazeologicznego słowem z tego samego paradygmatu (10, 11). Błędy oczywiste Także rozkład odpowiedzi w pytaniach, co do których respondenci mieli duże wątpliwości, zorganizowany jest wokół kwestii zmiany elementów tego samego paradygmatu. Zachodzi tu jednak pewna różnica stopnia. Wyróżnić możemy grupę graniczną, w której odsetek odpowiedzi błędnych jest stosunkowo mały (pytania 9 i 12). Związek zostaje zmieniony tu w wyraźny sposób, choć nie na tyle, żeby zdecydowana większość ankietowanych była przekonana o błędzie w tekście prasowym. Wreszciew dwóch przypadkach (8 i 15), odpowiedzi poprawne i błędne znajdują się w stosunku 50/50. Błędy nieoczywiste Jak widać, w pytaniu 8 zostały ze sobą połączone dwa związki: ponieść porażkę i odnieść zwycięstwo. Jednakże zmiana zachodzi tylko i wyłącznie w w prefiksie jednego ze słów, co czyni ją stosunkowo niewielką w porównaniu z innymi. W przypadku pytania 15 zmiana jest istotna, (słodka zemsta, a nie gorzka). Zaproponować można tu wyjaśnienie polegające na tym, że negatywnie wartościowane słowo gorzka rozumiane jest w kontekście raczej negatywnie wartościowanej zemsty. Podsumowując, twierdzimy że badani przez nas czytelnicy tekstów prasowych są wrażliwi na popełniane błędy frazeologiczne, natomiast spadek wrażliwości spada, gdy zmiana struktury związku jest mała, a przez to niezauważalna. Po drugie, wątpliwości co do poprawności wiązków frazeologicznych narastają w sytuacjach, w których mamy do czynienia ze zmianą polegającą na zastąpieniu jednego z elementów innym elementem z tego samego paradygmatu. W związku z tym możemy interpretować całościowe wyniki badania nie w kategoriach poprawności, ale otwartości na innowacje językowe. Innymi słowy, czytając tekst prasowe nasi respondenci nie tyle przeoczają pewne błędy, co ze względu na kontekst mogą zakładać, że mają do czynienia z twórczym przekształceniem. Źrodła nagłówków wykorzystanych w ankiecie: -gazeta.pl -fakt.pl -rp.pl -se.pl Agata Koptewicz i Aleksander Trojanowski Literatura pomocnicza:Markowski A., "Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne", wyd. PWN, Warszawa 2012
Create Your Free Infographic!